Η αιφνίδια και προκλητική είσοδος του τουρκικού σεισμογραφικού σκάφους «Μπαρμπαρός Χαριεντίν Πασά» στο Οικόπεδο 3 της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, το πρωί της Δευτέρας, έχει δημιουργήσει έντονη ανησυχία σε Ελλάδα και Κύπρο.
Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του Πρόδρομου Προδρόμου, εκπροσώπου του Δημοκρατικού Συναγερμού και άμεσου συνεργάτη του Προέδρου της Κύπρου Νίκου Αναστασιάδη: «Η πρόκληση είναι χειρότερη από τα Ίμια. Φανταστείτε τι θα είχε γίνει αν η Κύπρος ήταν άλλο κράτος και είχε στείλει στο σημείο το Πολεμικό Ναυτικό του. Θα είχαμε σύρραξη».
Το σκάφος βρέθηκε σε απόσταση 20 ναυτικών μιλίων από το Κάβο Γκράκο και η πορεία που ακολούθησε έδειξε πως διεξάγει σεισμογραφικές έρευνες. Όπως αναφέρει η κυπριακή εφημερίδα «Φιλελεύθερος», οι Αρχές της Κύπρου βρίσκονται σε επιφυλακή για κάθε ενδεχόμενο.
Το «Μπαρμπαρός Χαριεντίν Πασά» συνοδεύεται από δύο πλοία υποστήριξης, το «Bravο Support» και το «Deep Supporter», ενώ σε κοντινή απόσταση αλλά εκτός της κυπριακής ΑΟΖ βρίσκεται και το πολεμικό πλοίο «Gelibolu».
Να σημειωθεί πως τα δύο συνοδευτικά σκάφη περιλαμβάνονταν στην οδηγία προς ναυτιλλομένους (Navtex) που εξέδωσε η Άγκυρα.
Προηγουμένως, το «Μπαρμπαρός» είχε κάνει επαναστροφή και έπλεε προς την αντίθετη κατεύθυνση, ωστόσο το ένα εκ των συνοδευτικών σκαφών, το υπό τουρκική σημαία M/V «Deep Supporter», είχε συνεχίσει εξαρχής την πορεία του προς το Οικόπεδο 3, κάτι που έδειχνε ότι θα ακολουθήσει και το «Μπαρμπαρός». Σε απόσταση δύο ναυτικών μιλίων από το «Μπαρμπαρός» ακολουθεί το δεύτερο συνοδευτικό, το νορβηγικών συμφερόντων και υπό σημαία Γιβραλτάρ M/V «Bravο».
Πολιτικοί και στρατιωτικοί αναλυτές σημειώνουν πως το «Μπαρμπαρός» πράττει το ίδιο που είχε κάνει παλαιότερα το «Χόρα» και το «Πίρι Ρέις». Καταγράφει τις διεκδικήσεις της Τουρκίας στη διαφιλονικούμενη -από τους ίδιους- θαλάσσια περιοχή της Κύπρου.
Πρέπει να σημειωθεί πως στο διπλανό Οικόπεδο 9 αυτή την περίοδο πραγματοποιεί γεώτρηση η ιταλική εταιρεία ΕΝΙ. Ετσι, το «Μπαρμπαρός» δύσκολα θα λάμβανε ουσιαστικά αποτελέσματα από τις έρευνες που διεξάγει. Φαίνεται, όμως, πως η Τουρκία, σε αυτή τη φάση, ενδιαφέρεται μόνο να δηλώσει δημόσια τις διεκδικήσεις της στην περιοχή και όχι να προβεί σε γεωτρήσεις, κάτι που έτσι και αλλιώς είναι δύσκολο να το κάνει -για οικονομικούς και πολιτικούς λόγους. Απώτερος στόχος είναι να μη βγουν οι Τουρκοκύπριοι εκτός του πλούτου που θα προκύψει από το φυσικό αέριο στην περιοχή.
Η κυπριακή θέση είναι ότι δεν υπάρχει ανησυχία «κόκκινου συναγερμού», δίχως να υποβαθμίζεται το γεγονός, αλλά επιπλέον υπάρχει και μια πικρία για τη «χαλαρή» αντιμετώπιση από την πλευρά της Ελλάδας, που δεν έκανε αισθητή την παρουσία της με κάποιο πολεμικό αεροσκάφος ή με πλοίο του Πολεμικού Ναυτικού.
Ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκου Αναστασιάδης συγκάλεσε το Εθνικό Συμβούλιο, στο οποίο μετέχουν οι ηγεσίες των πολιτικών κομμάτων, οι υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος και οι πρώην Πρόεδροι της Δημοκρατίας και της Βουλής. Στη συνεδρίαση έγινε ενημέρωση για τις εξελίξεις στην ΑΟΖ και συζητήθηκαν τα μέτρα αντίδρασης της Λευκωσίας.
Το πρώτο μέτρο που λήφθηκε όταν ανακοινώθηκε η αποστολή του «Μπαρμπαρός» ήταν η αναστολή της συμμετοχής της ελληνοκυπριακής πλευράς στις διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού. Σήμερα το Εθνικό Συμβούλιο θα συνέλθει εκ νέου και θα αποφασίσει νέα μέτρα, τα οποία, όπως έχει τονιστεί, θα είναι πολιτικά, διπλωματικά και νομικά.
Εξετάζεται, μεταξύ άλλων, η προσφυγή της Κύπρου στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ για καταδίκη των τουρκικών προσκλήσεων με την έκδοση ψηφίσματος και η άσκηση βέτο στην ΕΕ για πάγωμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Τουρκία. Υπό μελέτη είναι το ενδεχόμενο προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για εξασφάλιση γνωμάτευσης (απόφαση δεν μπορεί να ληφθεί, αφού η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την Κύπρο), ενώ δεν αποκλείεται και προσφυγή από την Κυπριακή Δημοκρατία και την ιταλική εταιρεία ΕΝΙ στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
