Στην Γερμανία, μαθητές της δευτέρας δημοτικού μελετούν το ανθρώπινο σώμα. Στην Γαλλία μαθαίνουν το σώμα τους μέσα από εικόνες και σχεδιαγράμματα. Στην Ισπανία -ακόμα πιο προχωρημένοι- οι μαθητές μαθαίνουν πως να βάζουν σωστά το προφυλακτικό.
Στην Ελλάδα από την άλλη, μια βδομάδα τώρα συζητάμε για το κεφάλαιο της βιολογίας που αφορά το σεξ, κι αν αυτό πρέπει να μεταφερθεί από την Α’ στην Β’ γυμνασίου, ώστε οι μαθητές να είναι πιο ώριμοι και πιο δεκτικοί σε θέματα σεξ. Το Υπουργείο Παιδείας, διέψευσε την είδηση, λέγοντας πως όχι μόνο δεν καταργείται το επίμαχο κεφάλαιο αλλά μπαίνει και στις τρεις τάξεις του γυμνασίου: Α’, Β’ και Γ’.
Το θέμα όμως, είναι αλλού. Αντί να συζητάμε για το αν το ένα και μοναδικό κεφάλαιο της βιολογίας που αφορά την σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των εφήβων θα μπει στην Α’, στην Β’ ή στην Γ’ γυμνασίου, θα έπρεπε να κατανοήσουμε την αναγκαιότητα να εισάγουμε το μάθημα της σεξουαλικής αγωγής ως αυτόνομο στα σχολεία. Και μάλιστα να διδάσκεται από ειδικούς επιστήμονες – και όχι την φιλόλογο ή την θρησκευτικό που θέλει να συμπληρώσει ωράριό της.
Το 2001 έγινε η πρώτη απόπειρα να ενταχθεί το μάθημα της σεξουαλικής αγωγής στα ελληνικά σχολεία. Συγγραφείς του ήτανε ο ψυχίατρος, Κώστας Κοτζαμάνης και ο διευθυντής του Ελληνικού Σεξολογικού Ινστιτούτου, Ζήσης Παπαθανασίου. Αντικείμενο του βιβλίου, οι ανθρώπινες σχέσεις, η αντισύλληψη, η υπογεννητικότητα, τα νοσήματα.
«Όταν θεωρούμε τα λάθη μας καταστρεπτικά ή ανεπανόρθωτα, τότε παραλύουμε, απογοητευόμαστε, αποφεύγουμε κάθε δράση. Αντίθετα, όταν ξέρουμε ότι η ζωή δίνει και άλλες ευκαιρίες, ένα λάθος μπορεί να είναι μια καλή ευκαιρία να διορθώσουμε την πορεία μας και να ξαναπροσπαθήσουμε με περισσότερη γνώση». Με αυτά τα λόγια το σχολικό βιβλίο για τη «σεξουαλική αγωγή και τις διαφυλικές σχέσεις» καλωσόριζε τους μαθητές στην γοητευτική και -πολλές φορές- σκληρή πραγματικότητα των ανθρωπίνων σχέσεων. Και έκλειναν με μια φράση της Μάρως Βαμβουνάκη που έγινε αργότερα στίχος των Πυξ-Λαξ: «Ότι αξίζει πονάει κι είναι δύσκολο».
Η κοινωνία εξαγριώθηκε. Γονείς και καθηγητές αντέδρασαν, ενώ η εκκλησία αφόρισε το βιβλίο της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης υποστηρίζοντας πως ωθεί του νέους στο λάθος. Έμεινε λοιπόν στα ράφια το βιβλίο του μαθητή, πήγε στράφι και η εκπαίδευση των καθηγητών.
Απόπειρα Νο2. Έτος 2009. «Ο πελαργός φεύγει και δίνει την θέση του στην αλήθεια»», έλεγαν τότε οι συγγραφείς του βιβλίου. «Σεξουαλική αγωγή και διαφυλικές σχέσεις» γραμμένο από το επιστημονικό επιτελείο του νευρολόγου-ψυχιάτρου Θάνου Ασκητή. Οι μικροί μαθητές εισάγονταν στη γνώση της ανατομίας του σώματός τους, στο πώς ήρθαν στον κόσμο, στη διαφορετικότητα των γεννητικών οργάνων, στην υγιεινή του σώματός τους αλλά και στα θέματα της οικογένειας, των φίλων και της σχολικής κοινότητας. Οι συντηριτικοί σύλλογοι γονέων και κηδεμόνων όμως, έστειλαν και αυτό το βιβλίο στις σκονισμένες αποθήκες υποστηρίζοντας ότι θα αφυπνίσει πρόωρα τους ανυποψίστους μαθητές.
Είχαν δίκιο οι γονείς; Υπάρχει ο κίνδυνος να αφυπνιστούν πρόωρα οι μαθητές; Η παιδοψυχολόγος κυρία Αλεξάνδρα Καππάτου απάντα: «Δεν πρόκειται για αφύπνηση, όπως κάποιοι πιστεύουν, αλλά για ενημέρωση. Όπως τα παιδιά μαθαίνουν για την λειτουργία του εγκεφάλου τους, έτσι πρέπει να μαθαίνουν και για την λειτουργία των οργάνων τους. Οι έφηβοι πρέπει να μάθουν να σέβονται το σώμα τους και να ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΝ οι ίδιοι για την χρονική στιγμή που είναι έτοιμοι να ολοκληρώσουν. Έτσι μόνο θα βιώσουν την σεξουαλική πράξη ως μια πραγματική εμπειρία». Η κυρία Καππάτου θεωρεί το μάθημα απαραίτητο από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού, προσαρμοσμένο στην ηλικία των μαθητών βέβαια, αλλά απόλυτα πάνω στην αλήθεια. «Έτσι μόνο θα μπορέσουν οι μαθητές να μπουνε στην εφηβεία. Η εφηβεία είναι η εποχή που τα παιδιά αλλάζουν, κι αυτό τους μπερδεύει. Το σώμα τους, η εξωτερική τους εμφάνιση, η απήχησή τους στο αντίθετο φύλο αποτελούν πλέον προτεραιότητα και πρέπει να βεβαιωθούμε για τον τρόπο που θα προσελκύσουν το άλλο φύλο».
Δύο νοσοκομεία των Αθηνών, το Αρεταίειο και το Αλεξάνδρα, δατηρούν καταρτησμένες ομάδες που «περιοδεύουν» στα σχολεία και λύνουν τις απορίες των μαθητών. Παρά την καλή δουλεια όμως, είναι σαφές ότι μια φορά τον χρόνο δεν φτάνει για να εξοικειωθούν οι έφηβοι με το σεξ και να ξεπεράσουν τα ταμπού τόσων χρόνων. Θυμάμαι την αμηχανία και τα χαχανιτά στην δική μου τάξη, κάθε φορά που η κουβέντα άφηνε ένα σεξουαλικό υπονοούμενο. Σαν να βλέπαμε παθιασμένο φιλί στην τηλεόραση.
«Περίοδος, αυνανισμός, ονειρώξεις… τα παιδιά δεν ξέρουν τι τους συμβαίνει και τρομάζουν!», λέει η κυρία Καππάτου. «Όλα αυτά θα είχαν αποφευχθεί αν ο νέος κατακτούσε την γνώση του εαυτού του. Το μάθημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης θα ήταν μια ευκαιρία για τους μαθητές να αποκαλύψουν τις απορίες τους και να λάβουν έγκυρες και υπεύθυνες απαντήσεις».
2014. Τον ρόλο που αρνήθηκε να παίξει το σχολείο και απέφυγαν να παίξουν οι γονείς, έπαιξε τελικά το ίντερνετ, τα περιοδικά και κάποιοι φίλοι.
Το αποτέλεσμα; Μόνο το 30% των νέων χρησιμοποιεί προφυλάξεις. Η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητριών του λυκείου δεν γνωρίζει τις γόνιμες ημέρες της γυναίκας. Είμαστε από τις πρώτες χώρες της Ευρώπης σε εκτρώσεις. Το χάπι της επόμενη ημέρας χρησιμοποιείται ως μέθοδος αντισύλληψης και όχι ως μέτρο έκτακτης ανάγκης.
Φαίνεται πως η σεξουαλική αγωγή των νέων πάει πακέτο και με τόσα άλλα που δεν γίνονται στα ελληνικά σχολεία…
