Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΠΑΝΟΥΔΗ ( 1871-1941)
Ο Κωνσταντίνος Σπανούδης γεννήθηκε το 1871 στο Φανάρι από οικογένεια με καταγωγή από τη Χίο και αποφοίτησε το 1886 από τη Μεγάλη του Γένους Σχολή.Μετά,σπούδασε πολιτικές επιστήμες στη Σορβόνη και μελέτησε τη βυζαντινή τέχνη στη Ραβένα.
Το 1902 συνέγραψε το μοναδικό βιβλίο του : << Ιστορικαί σελίδες,Ιωακείμ Γ’ >> με θέμα το έργο του δημοφιλούς Ποιμενάρχη κατά την πρώτη περίοδο της Πατριαρχίας του (1874-1878).
Το 1904 αναλαμβάνει τη διεύθυνση της καθημερινής εφημερίδας “Πρόοδος”,σφριγηλός πυλώνας για τη διεκδίκηση των εθνικών δικαίων.Είχε προκαλέσει το μένος των Νεότουρκων με τα πύρινα άρθρα του και έτσι απελάθηκε δύο φορές (το 1912 και το 1913),ενώ το 1921 φυλακίστηκε.
Ο Σπανούδης συμμετείχε με πολυσχιδή και ευεπίφορη δημιουργικότητα στη ζωή της Πόλης: Στον Ελληνικό Φιλολογικό Σύλλογο Κωνσταντινουπόλεως με διαλέξεις και συμμετοχή σε επιτροπές.Στην Πολιτική Οργάνωση,μαζί με τον Ίωνα Δραγούμη,για την αναχαίτιση του βουλγαρικού και του σλαβικού κινδύνου.Στην εκκλησιαστική ζωή,με τη στήριξη των Πατριαρχών Ιωακείμ Γ’ και Μελετίου Δ’.Στην πολιτική ζωή,με τη συμμετοχή στη φιλοβενιζελική Εθνική Άμυνα.Στην ύστατη απόπειρα για την αυτονόμηση της Ιωνίας.
Η κορυφαία εθνική προσφορά του Σπανούδη σημειώθηκε το 1918 και το 1919.Στο Συνέδριο των Αλύτρωτων Ελλήνων (Παρίσι 5-11-1918),εξελέγη μέλος του Εθνικού Συμβουλίου και περιόδευσε στην Αγγλία και στις ΗΠΑ για να κινητοποιήσει τους ομογενείς ενόψει της Διάσκεψης Ειρήνης των Βερσαλιών.Επιστρέφοντας στο Παρίσι αξιώθηκε να συμμετάσχει στην ομάδα που διαμόρφωσε το κείμενο των ελληνικών διεκδικήσεων συνεργαζόμενος στενά με τον Βενιζέλο.
Αιφνιδιασμένος και οργισμένος ο Σπανούδης από το αποτέλεσμα των εκλογών του Νοεμβρίου του 1920 εκτρέπεται σε διχαστικά σχόλια : ” Ο Βενιζέλος αποτυχών εις τινα μέρη της αναθεματισμένης Παλαιάς Ελλάδος…”.Σε επιβλητική συγκέντρωση στην Πόλη ( 9-11-1920) εκλέγεται στη 12μελή Επιτροπή,η οποία συντάσσει Ψήφισμα προς τον Βενιζέλο: << Αν σήμερον αι Αθήναι,ο εγκέφαλος της ελευθέρας Ελλάδος, παρεφρόνησαν,η Κωνσταντινούπολις,η μεγάλη καρδία του Ελληνισμού,δονείται από τα αγνότερα αισθήματα λατρείας προς σε τον μεγάλον Πατριώτην >> .
Με την κατάρρευση του Μετώπου στη Μικρά Ασία,η οικογένεια Σπανούδη αποφάσισε να μετεγκατασταθεί στην Αθήνα λόγω των αναμενόμενων διώξεων από τους Τούρκους.Οι κυριότερες δράσεις του στην Ελλάδα είναι:
** Τον Απρίλιο 1924 συμμετέχει στην ιδρυτική συγκέντρωση της Αθλητικής Ενώσεως Κωνσταντινουπόλεως και αναλαμβάνει την προεδρία της (1924-1932).Το Νοέμβριο 1930 εγκαινιάζει το ποδοσφαιρικό γήπεδο της ΑΕΚ στη Νέα Φιλαδέλφεια, το οποίο παραχωρήθηκε με τη διαμεσολάβηση του Ελ.Βενιζέλου.Με την ΑΕΚ κατακτά το πρώτο τρόπαιο στη γεραρή ιστορία της (Κύπελλο Ελλάδος το 1931).
** Στα ψηφοδέλτια του κόμματος των Φιλελευθέρων συμμετείχε 4 φορές: Τον Απρίλιο 1929 στις Γερουσιαστικές εκλογές ( κατατάχθηκε 14ος – εκλέγονταν 11 ).Το Σεπτέμβριο 1932 εκλέγεται στις βουλευτικές εκλογές (5ος σε 10 εκλεγέντες),αλλά με βραχύβια θητεία,επειδή δε διαμορφώθηκε βιώσιμο κυβερνητικό σχήμα και η Βουλή διαλύθηκε.Το Μάρτιο 1933 δεν εξελέγη ( κατατάχθηκε 11ος – εξελέγη μόνον ένας βενιζελικός λόγω του πλειοψηφικού ).Τον Ιανουάριο 1936 δεν εξελέγη ( κατατάχθηκε 12ος – εκλέγονταν 10).** το Νοέμβριο 1929 αναλαμβάνει την αντιπροεδρία του ΣΕΓΑΣ και την προεδρία της Τεχνικής Επιτροπής Γυναικείου Αθλητισμού,ενώ συντάσσει μια εκτενή ρεαλιστική έκθεση για την πανελλήνια διάδοση της Σωματικής Αγωγής.
Ο Σπανούδης απεβίωσε στις 29 Απριλίου 1941 δύο ημέρες μετά την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα ( όχι στις 24 ,όπως εσφαλμένα έχει παγιωθεί ).Η εξόδιος ακολουθία,στην οποία χοροστάτησε ο Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος, έγινε στο Κοιμητήριο της Ριζούπολης στις 30 Απριλίου.Την ίδια ημέρα η Ακρόπολις γράφει ότι ” υπήρξεν εθνικός εργάτης ακάματος, εξυπηρετήσας τα μέγιστα τον υπόδουλον Ελληνισμόν >>,η Εστία ότι << ενεφορήθη πάντοτε από τα ακραιφνέστερα εθνικά αισθήματα >> και η Πρωία ότι << ανεδείχθη διά την ιδιοφυ’ί’αν του και διά το πλούσιον τάλαντόν του >> .
Σμιλεμένος με την αύρα της ευρωπα’ι’κής κουλτούρας εκφράζει σταθερά το θαυμασμό του για τις υψηλόφρονες αξίες και τα πνευματικά επιτεύγματα του Γαλλικού κα του Αγγλικού πολιτισμού.
Ως προσωπικότητα,ήταν αγνός στη σκέψη,με καλόπιστες αφετηρίες συμπεριφοράς και κοινωνικής προσφοράς.Διαβίωνε λιτά,με κλασικό γνώρισμα την αφιλοχρηματία δίνοντας έμφαση στην πνευματική ζωή.Ευγενής και μετριόφρων,ουδέποτε προκάλεσε σχόλια για την προσωπική ζωή του.
Από τα γραπτά του φαίνεται ότι επιδίωκε να αναζητήσει ένα θύλακα Αξιών πέρα από το υλικομηχανιστικό πλέγμα.Ο ιδεόκοσμός του εκφραζόταν μεταξύ της διανοητικής επανάστασης του Ντεκάρτ,της Ηθικής του Καντ και της Αισθητικής του Χέγκελ.
Κυριάκος Χήνας,μέλος της Πολιτιστικής Λέσχης ” ‘Ενωσις Φίλων της ΑΕΚ “
