“Τα αποκηρυγμένα” του Καβάφη κυκλοφόρησαν οι εκδόσεις vakxikon.gr, με προλογικό σχόλιο του ποιητή Γιώργου Μπλάνα, ως συμβολή στη μνήμη του μεγάλου Αλεξανδρινού, καθώς διανύουμε το Έτος Καβάφη και γιορτάζουμε τα 150 χρόνια από τη γέννηση του ποιητή που πέθανε την ημέρα των γενεθλίων του (29 Απριλίου 1933 ).
Το εξώφυλλο του βιβλίου των 56 σελίδων κοσμείται από φωτογραφία των νεανικών του χρόνων και η υπογραφή είναι Κ. Φ. ΚΑΒΑΦΗΣ, δηλαδή Κωνσταντίνος Φωτιάδης Καβάφης, τα ποιήματα του οποίου αποκήρυξε ο Κωνσταντίνος Πέτρου Καβάφης… λέγοντας -χωρίς άλλες εξηγήσεις- ότι ανήκαν σε κάποιον εξάδελφό του.
Η ιστορία της ποίησης -γράφει ο Γιώργος Μπλάνας- είναι γεμάτη με παραδείγματα αποκηρυγμένων ποιημάτων. Νεανικές αδεξιότητες, συναισθηματικές εκτροπές, ιδεολογικές αστοχίες… Υπάρχουν χίλιοι δύο λόγοι για τους οποίους ένας ποιητής που ενδιαφέρεται για την εικόνα του έργου του μπορεί να οδηγηθεί στην αποκήρυξη ορισμένων συνθέσεών του. Ακόμη και οι μεγαλύτεροι ποιητές μπορούν να κάνουν λάθη. Φυσικά -συνεχίζει- δεν χάθηκε ο κόσμος αν μερικά ποιήματα ξαστοχήσουν. Η ποίηση είναι τέχνη και μια τέχνη δεν μαθαίνεται ποτέ μονομιάς. Ένας σπουδαίος ποιητής πρέπει να ωριμάσει αργά, κατά προτίμηση ακολουθώντας τη ράθυμη κριτική. Τα αποκηρυγμένα του, μάλιστα, μπορούν να αποθηκευτούν ως τεκμήρια του σπουδαίου αγώνα που έδωσε για να πλουτίσει τη γλώσσα.
Επισκοπώντας τα… εξοβελιστέα αυτά δημιουργήματα, εντοπίζει κανείς τα δεδομένα της στιχοπλόκου εποχής με την πομπώδη καθαρεύουσα, τα λεπτά πλην τυποποιημένα αισθήματα, τον ρητορικό πατριωτισμό και τον αφελή ρομαντισμό. “Το λατρεμένο αγόρι της κυρίας Φωτιάδη-Καβάφη προσπαθεί να νομιμοποιήσει τον ευπρεπή γιο του αειμνήστου κυρίου Καβάφη. Μάταιος κόπος. Η ευπρεπής ευαισθησία της μητέρας θα μάχεται πάντα την απούσα αγάπη του πατέρα και η απούσα αγάπη της μητέρας θα αντιπαλεύει την ευπρεπή αγάπη του πατέρα”.
Και όμως ο Καβάφης κατόρθωσε να οδηγηθεί στην ιδιοτυπία δημιουργώντας μια ποίηση ελληνική και συγχρόνως οικουμενική, διδακτική αλλά όχι κατηχητική, χρησιμοποιώντας στοιχεία ιστορικά και συνάμα αντιηρωϊκά, αξιοποιώντας όχι μόνο τα συναισθήματά του μα πρωτίστως “εμπιστευόμενος τον εγκέφαλό του”, όπως έχει εξηγήσει ο Τίμος Μαλάνος.
Η έκδοση φιλοξενεί στο οπισθόφυλλο το ποίημα Βακχικόν, του οποίου παραθέτουμε τις δύο τελευταίες στροφές , χαρακτηριστικές του πρωτόλειου ύφους:
Την άχαριν αλήθειαν γυμνήν δεν βλέπω πλέον.Άλλην απήλαυσα ζωήν, και κόσμον έχω νέον.Εν των ονείρων τω ευρεί ευρίσκομαι πεδίω -δος, δος να πίω!Και αν ήναι δηλητήριον, και να εύρω την πικρίαντης τελευτής εντός αυτού, εύρον πλην ευτυχίαν,τέρψιν, χαράν, και έπαρσιν εν τω δηλητηρίωδότε να πίω!
Η δημοσίευση των αποκηρυγμένων δεν γίνεται πρώτη φορά. Επιβεβαιώνεται, πάντως, για άλλη μια φορά, το φαινόμενο Καβάφη: Ο μοναχικός γραφέας της υπηρεσίας αρδεύσεων του υπουργείου δημοσίων έργων, σε πείσμα των κριτικής του Παλαμά για τα έργα της ωριμότητάς του ότι “στίχος, γλώσσα, έκφραση, μορφή και ουσία, μου φαίνονται σημειώματα που δεν ημπορούν να γίνουν ποιήματα”, δοξάζεται και για όσα αποποιήθηκε!..
Πηγή: ΑΜΠΕ
