Με την παράδοση της πρότασης της Επιτροπής για την αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου της Tοπικής Aυτοδιοίκησης, ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση του διαλόγου και ξεκινά η δεύτερη, δηλαδή του διαλόγου με τον κάθε δήμο ξεχωριστά, με την κάθε περιφέρεια, με τους φορείς της Αυτοδιοίκησης και με τα κόμματα έτσι ώστε να μπορέσουμε να καταλήξουμε σε κάποιες συγκεκριμένες μεγάλες, βαθιές ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις για τον Α’ και Β’ βαθμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οι οποίες ουσιαστικά θα μας εισαγάγουν σε μια νέα εποχή. Το υπουργείο φιλοδοξεί έως τα μέσα του έτους οι αλλαγές να έχουν λάβει τη μορφή νομοθετήματος.
Έτσι περιέγραψε ο υπουργός Εσωτερικών Πάνος Σκουρλέτης κατά τη σημερινή συνέντευξη Τύπου τον οδικό χάρτη που θα ακολουθηθεί για τις αλλαγές στον Καλλικράτη, δηλώνοντας ότι το υπουργείο είναι «ανοιχτό σε προτάσεις», υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι η καθιέρωση της απλής αναλογικής στις αυτοδιοικητικές εκλογές, αποτελεί σημαντική παράμετρο της μεταρρύθμισης και ξεκαθαρίζοντας ότι «ως κυβέρνηση κρατάμε το δικαίωμα να νομοθετούμε και θα κριθούμε γι’ αυτό».
Ο κ. Σκουρλέτης κατηγόρησε την ΚΕΔΕ για την απόφασή της να αποσυρθεί από την Επιτροπή λέγοντας ότι «δεν βοηθάει την Τοπική Αυτοδιοίκηση εάν επηρεασμένη από άλλα κέντρα, εκτός της Αυτοδιοίκησης, προσπαθεί να δημιουργήσει σαματά», ενώ πρόσθεσε ότι από τα συνθήματα που χρησιμοποιούν προσπαθούν να εξυπηρετήσουν την επικοινωνιακή τακτική της ΝΔ.
«Δεν βοηθάει, ανέφερε ο κ. Σκουρλέτης, ιδιαίτερα την Αυτοδιοίκηση, εάν επηρεασμένη από άλλα κέντρα εκτός του χώρου της, προσπαθεί να δημιουργήσει σαματά, θόρυβο. Διότι πραγματικά λυπάμαι όταν βλέπω μερικές φορές εκ μέρους της ΚΕΔΕ να ακούγονται παρωχημένα συνθήματα, τα οποία δείχνουν ότι δεν αντιλαμβάνονται την κρισιμότητα των στιγμών, αλλά περισσότερο θυμίζουν ότι κάποιοι είναι διατεθειμένοι να υπηρετήσουν την επικοινωνιακή πολιτική της Νέας Δημοκρατίας.
Και μπορεί στα λόγια ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ να λέει ότι φοράει «την φανέλα της Εθνική Ελλάδος», αλλά πρέπει να ξεκαθαρίσει τελικά τι φοράει και τι δεν φοράει. Είναι άνθρωποι οι οποίοι έχουν εκλεγεί άλλοι με ευρείες πλειοψηφίες, άλλοι με μικρότερες, από πολίτες οι οποίοι δεν ψήφισαν ούτε ΣΥΡΙΖΑ, ούτε ΠΑΣΟΚ, ούτε Νέα Δημοκρατία, ούτε οτιδήποτε άλλο. Ψήφισαν ανθρώπους οι οποίοι θέλουν να δίνουν λύσεις στα προβλήματα της περιοχής τους και της Περιφέρειάς τους.
Θεωρώ θετική την παρουσία – χωρίς να συμφωνούμε – της ΕΝΠΕ στο διάλογο, η οποία παρέμεινε μέχρι τέλους και μάλιστα με βάση την τελευταία παρέμβαση των δυο Περιφερειαρχών που συμμετείχαν στην τελευταία συνεδρίαση της Επιτροπής, έκαναν πάρα πολύ γόνιμες προτάσεις, χωρίς να υποτιμούν αυτή τη δουλειά.
Ξέρετε, είναι πολύ εύκολο να μιλάς απαξιωτικά για μια δουλειά, να αναφέρεσαι στα φιλολογικά στοιχεία, στα καλολογικά στοιχεία του κειμένου, όλα αυτά δημιουργούν μια πρώτη εντύπωση. Μπορεί να τυχαίνουν καμία φορά και δημοσιότητας, αλλά στερούνται ουσίας. Σήμερα χρειαζόμαστε σοβαρότητα, υπευθυνότητα από όλους για να μπορέσουμε να διαμορφώσουμε ένα «οδικό χάρτη» βαθιών μεταρρυθμίσεων, την έναρξη αυτής της νέας πορείας για την Αυτοδιοίκηση, μέσα στις δύσκολες συνθήκες όχι ωραιοποιώντας τα πράγματα, όχι τάζοντας πράγματα τα οποία δεν μπορούμε να κάνουμε, αλλά από αυτή τη διαδικασία θεωρούμε ότι δεν πρέπει να απουσιάζει κανείς. Εμείς πάντοτε θα είμαστε ανοιχτοί, αλλά θα απαντάμε και σε όσους δεν μπορούν τελικά να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων σε όσους δείχνουν κατώτεροι και έχουν διάθεση να παίξουν άλλο ρόλο, από αυτόν που τους έχει αναθέσει ο λαός».
Αναφερόμενος στις αρμοδιότητες, ο υπουργός τόνισε: Θεωρώ ότι πρέπει να ξεφύγουμε από την παλιά αντίληψη που ήθελε το κράτος αφέντη ουσιαστικά να ελέγχει τα πάντα… Αλλά, από την άλλη δεν μπορούμε να υιοθετήσουμε και μια αφελή ρητορική, που λέει ότι «ο καθένας αποφασίζει για τον τόπο του». Τι σημαίνει αυτό; Στα πλαίσια της νομιμότητας, στα πλαίσια του Συντάγματος, στα πλαίσια της ευθύνης της πολιτείας που διαμορφώνει την περιβαλλοντική νομοθεσία, την χωροταξική πολιτική. Δεν είναι δηλαδή κανένας αγάς στον τόπο του, δεν είναι «πασάς στα Γιάννενα» ο κάθε Δήμαρχος. Πρέπει όμως να έχει τον πρώτο ρόλο στο επίπεδο των δικών του αρμοδιοτήτων και να είναι σαφές πως αυτές δεν θα επικαλύπτονται με το Β΄ βαθμό ή δεν θα στραγγαλίζεται η δική του δραστηριότητα από την κεντρική εξουσία».
Ο Κώστας Πουλάκης, γενικός γραμματέας του υπουργείου και πρόεδρος της Επιτροπής, σημείωσε ότι οι δύο προηγούμενες μεταρρυθμίσεις («Καποδίστριας», «Καλλικράτης») «είχαν γίνει στενός κορσές για τη λειτουργία της αυτοδιοίκησης, ενώ άφησαν πολλές εκκρεμότητες που φιλοδοξεί να καλύψει η παρούσα αναθεώρηση».
- Για το εκλογικό σύστημα προτείνεται ειδικότερα η εκλογή των δημοτικών συμβουλίων με απλή αναλογική με βάση τα αποτελέσματα της πρώτης Κυριακής, ενώ αν δεν επιτευχθεί πλειοψηφία 50% + 1 ψήφο, η εκλογή δημάρχου γίνεται τη δεύτερη Κυριακή.
- Δικαίωμα ψήφου στους αλλοδαπούς, εκτός ΕΕ, δεν δίνεται καθώς δεν προβλέπεται από το Σύνταγμα και υπάρχει σχετική αρνητική απόφαση του ΣτΕ, ενώ προκρίνεται να δοθεί το δικαίωμα του εκλέγειν στους πολίτες της ΕΕ και στις περιφερειακές εκλογές.
- Η Επιτροπή ζητεί οι αυτοδιοικητικές εκλογές να αποσυνδεθούν από τις ευρωεκλογές (με το ισχύον σύστημα ο α΄ γύρος διεξάγεται μία Κυριακή προ των ευρωεκλογών) και να διεξάγονται κάθε τέσσερα -αντί για πέντε- χρόνια περί τα τέλη Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου, όπως συνέβαινε πριν από τον «Καλλικράτη».
- Προτείνεται, επίσης, η κατάργηση των σημερινών δημοτικών και τοπικών κοινοτήτων ως δομών ενδοδημοτικής αποκέντρωσης και τη θέση τους να διαδεχτούν συμβούλια στα όρια των σημερινών δημοτικών ενοτήτων, δηλαδή των δήμων και κοινοτήτων που καταργήθηκαν με τον Καλλικράτη. Για τις περιφέρειες προτείνεται η διατήρηση της Περιφερειακής Ενότητας και η κατάργηση του θεσμού του άμεσα εκλεγόμενου χωρικού αντιπεριφερειάρχη.
Αναλυτικά το κείμενο της συνέντευξης.
